Filmli son efsane Nikon FM3A

Nikon FM3A

Bu çevirimizde dijital fotoğrafın emeklemeye başladığı bir dönemde, Nikon’un başarılı mekânik F kameralarının son üyesi ve tamamen pilsiz,  mekânik olarak çalışabilen, Nikon FM3A’ nın üretilerek piyasaya sürülmesini inceleyeceğiz.  

Tüm zamanların en mükemmel mekânik filmli kameralarından birinin Dijital Çağda doğmuş olması mümkün mü? Evet. Yıl 2001 ve fotoğraf dünyası dijital devrimin ortasındaydı. Nikon D1, 1999 yılında piyasaya sürüldü ve Nikon D1X, dünyanın dört bir yanındaki kamera mağazalarında satılırken, Nikon’un manuel, mekânik filmli Nikon FM3A kamerası da onunla birlikte raflarda yan yana duruyordu. Nikon FM3A, Nikon’un amiral gemisi dijital Nikon D1X, Nikon F100, Nikon F5 gibi tamamen pille çalışan otomatik netleyen filmli kameralarının yanında düzinelerce dijital bas-çek kameralar arasında ANTİKA gibi duruyordu. Bu arada Nikon D1X'in üzerinde "Baaak, ben 4 megapiksel bir kamerayım" çıkartması bulunuyordu.

 

Peki, bu eski görünümlü Nikon FM3A da neyin nesiydi? Nikon, RETRO trendini mi keşfetmişti? Dijital miydi? Bu kamera, dijitalin fotoğraf dünyasını sallamasını önlemek için mi üretilmişti?

Nikon FM3A, profesyonel F modellerinin inanılmaz başarısını devam ettiren filmli kamera ailesinin son üyesidir. Nikon FM, FM2, FM2N, FA ve FE2 onlarca yıl satıldı. Sağlam ve Güvenilir olarak isim yapmaları için üretildiler. Nikon F kameraların büyüklüğü ve karmaşıklığı ile, özellikle F4 ve F5 kullanan profesyonellerin hem asıl hem de yedek kameraları olarak tercih edildiler. Bunun kanıtı olarak, Steve McCurry’nin çektiği ünlü “Afgan Kızı” fotoğrafı Nikon FM2 kamera ve Kodachrome 64 slayt film ile çekilmişti.

Bu arada, o dönemin elektronik filmli yeni kameraları, şimdilerde  umurumuzda bile olmayan çok ilginç teknolojilere sahipti. Bunlar, otomatik netleme, otomatik pozlama, matris ölçümü vb. Devrim niteliğinde olan bu bebek teknolojiler, KAMERALARIN GÜVENİLİRLİĞİNİ göstermiyordu. Fakat profesyoneller, elektronik kamera dünyasında bu yeni teknolojileri merak ediyordu. Devir dijitale dönmeye başladığı zaman mekânik kameraların piyasası halen vardı. Hatta bu gün bile var. FM3A, temel olarak, FM2, FM2N ve FE2 kameralarının en iyi özelliklerinin birleşimiydi. Nikon’un amacı, en başından beri, en iyi mekânik filmli kamerasına, çok güzel elektronik özellikler eklerken, aynı zamanda ciddi anlamda mekânik güvenilirlik ve sağlamlığı korumaktı. FM3A piyasaya çıktığında internette  ünlü olmuştu ve şöyle denilmişti: “Mükemmel Bir Filmli Kamera”,  “Filmli son efsane Kamera” ve “Neredeyse Mükemmel bir Kamera”.

FM3A mekânik olarak, Nikon'un sunduğu manuel kamera teknolojisinin zirvesini temsil ediyordu. Bu kamera en azından kaya gibi sağlam FM2 kadar güvenilirdi. Tüm perde hızı değerleri mekânik olarak kontrol edilen saniyenin 1/4000' ine kadar perde hızları vardı. Mekânik perde hızları, mekânik kameralar için, içinden çıkılmayacak kadar karmaşık teknik bir konudur.

Bu kameranın çalışması için pile ihtiyacı yoktur. Tamamen manuel ve mekâniktir. Uzun zaman sürecek bir gezintiye çıkıyorsanız, mesela iki yıllık bir maceranın sonunda bir sürü fotoğrafla geri dönmek istiyorsanız, tek yapmanız gereken şey, yanınıza FM3A ve yeterince film almaktır. Şarj cihazını ve yedek pilleri yanınıza almanıza gerek yok. Ancak unutulmaması gereken bir konu da çekimde size pozlamanızın doğruluğunu gösterecek bir de el pozometresinin lazım olacağıdır.

Kameranın altında iki tane LR44 pil takılabilen küçük yuvarlak bir kapak bulunmaktadır. Aslında kamera pilsiz çalışır. Ancak iki tane küçük saat pili (LR44) takarsanız, kameranız hem mekânik hem de elektronik özelliklere sahip olur. 

Bunlar;

1-) Pozometre (ışık ölçer)

2-) Diyafram öncelikli çekim modu (A modu)

3-) Pozlama kilidi

4-) TTL flaş telafisi

5-) Kameranın ISO/ASA seçimini otomatik yapabilmesi için DX film kodlaması.

Bu elektronik fonksiyonlar günümüzde dijital dünyanın önemsiz fonksiyonları gibi görünebilir ama kameralar 2001 yılında bile en son teknolojiye sahip değillerdi. FM3A'nın özellikle hibrit deklanşör sistemi teknolojik olarak halen bir mucize olmaya devam etmektedir.

Yukarıda açıklandığı gibi, kameranın fotoğraf çekmesi için pillere ihtiyacı yoktur, ancak güç verildiğinde, diyafram öncelikli (A modu) çekime izin veren, elektronik olarak kontrol edilen bir deklanşör devreye girer. Deklanşör sistemi, hem elektronik hem de kameranın tüm deklanşör hızlarında mekânik çalışmaya izin veren türünün tek örneğidir. Bu, özellik manuel kamera dünyasında benzersiz değilse de az bulunur. Leica M7, diyafram öncelikli özelliklere sahip mekânik bir şaheserdir. Fakat pilleri çıkarırsanız, sadece iki deklanşör hızını kullanabilirsiniz. FM3A ile pilleriniz bittiğinde 1/4000 saniyede çekim mi yapacaksınız? Dünya kadar filmi bitirene kadar saniyenin 1/4000' inde çekim yapmaya devam edebilirsiniz. (Dijital kameranızı pilsiz kullanmayı deneyin!)

FM3A ile çekim;

Dahili bir pozometre (ışık ölçere) sahip diğer mekânik kameradan farklı değildir. Filmi takın ve ilerleyişini ayarlayın, netlemek için vizördeki yuvarlak buzlu prizmayı kullanarak netleyin, diyaframı ayarlayın, vizörün sol tarafındaki pozlama ölçere (aşağıda) bakarak enstantane hızınızı ayarlayın ve deklanşöre basın. 

Pozlama kilidi fonksiyonu, pille çalışan ve “modern” kameralarla çekim yaparken sık kullanılan bir başka önemli özelliktir. Kamerayı çerçevenin karanlık bir alanına doğru çevirerek, gölgeleri manuel olarak ölçmek, pozlamayı kilitleyip, yeniden kompoze etmek ve sonra çekmek çok güzel bir şey.

Nikon FM3A ile çekimin sihirli yanlarından biri, kameraya eklenen elektronik özelliklerden hiçbiri manuel fotoğrafçılığı etkilememektedir. Kamera eski kardeşi FM2 gibidir. O hissi verir ve onun gibi çalışır; İsterseniz saklı bir kaç zil ve ıslık sesi çıkaran özelliği bile var.

Piyasadaki kısa ömür

FM3A sadece 5 yıl üretimde kaldı ve 2006 yılında üretimine son verildi. Diğer manuel kameraların kullanım ömrüne kıyasla, FM3A’nın üretim süreci nispeten kısa ve dijital zamanda pazara girmesi, FM3A’yı biraz tarihsel bir hata olarak gösteriyor. Ancak, bunların hiçbiri kameranın özelliklerini veya mekânik mükemmelliğini azaltmıyor.